Ik had al een tijdje een leuke portabele antenne op het oog voor 20, 17, 15, 12 en 10 meter. Een lange spriet op een spoel met grondpen. En een aantal radialen die zijn gemaakt van standaard bandkabel. Nu deze antenne aanzienlijk was afgeprijsd dit toch maar gedaan (later bleek waarom het was afgeprijsd).
op het eerste gezicht zag het er allemaal netjes uit. Tot ik het messing M10 deel vastpakte. Deze zat niet goed vast, zodat ik het bijna een halve millimeter uit kon trekken en links en rechts kon draaien. Balen dus.
Slecht verpakt
Messing deel erin
Messing deel eruit
Gelukkig heb ik goede contacten bij de VERON afdeling Leiden (A28) en Krijn PD9KS, Theo PA2WN en Lex PA1DRP kwamen met goede tips. Wat ik uiteindelijk heb gedaan kwam van Lex. Het messing deel vertinnen, binnenkant van de spriet ook vertinnen en dat volledig solderen. Dit was lastiger dan verwacht. Het messing verwijderen ging prima door eerst de in geponste punten los te boren en met een beetje geweld het messing deel lostrekken (al draaiende).
Daarna met de dremel het messing deel geschuurd en ook de binnenkant van de sprietantenne. Na het schuren de boel vertinnen met de soldeerbout en verfbrander (voor extra hitte). Het vertinnen van het messing deel ging helemaal prima. De sprietantenne liet zich helaas niet goed vertinnen. Ik heb een tijdje met veel hitte het tin erin laten borrelen en daarna het over het messing deel laten zakken. Hierna nog tin toegevoegd via de eerder geboorde gaatjes.
Na het afkoelen zat het goed vast. Of het ook echt goed vast zit en vast blijft zitten is de vraag. Dit gaan we in de praktijd meemaken. Gevaarlijk is het wel. De Yaesu FT891 kan wel tegen een slechte SWR stootje maar de Multiband QRP tranceiver (tr)uSDX kan hier absoluut niet tegen. Dus echt hopen dat het goed gaat!
De SWR was best goed ondanks dat ik de radialen niet mooi kon spreiden. Dit is dus absoluut nodig voor een goede SWR. Alle 10 radialen rondom gespreid en de SWR op 14.030 MHz was 1,34:1 dus prima, niet ideaal.
Ik verwacht dat het in het open veld een stukje beter gaat. Ook de opgerolde coax deed mee aan de SWR. Misschien toch ook een mantelstroomfilter toe gaan passen. Prima, als het maar in de rugzak past haha…. Het was in ieder geval prachtig weer om met deze antenne te gaan prutsen. Testen doen we op een later moment.
Voor 70 cm SSB (432.000 – 434.000 MHz) gebruik ik een Microwave MMT 432/28 transverter uit 1976 in combinatie met de Icom IC-7300 en de FA-AS Antenne selector met Easy TR Switch. Deze combinatie werkt goed. Het enige nadeel van deze transverter is de (te)grote frequentiedrift. Volgens de specificaties kan dit 5 KHz zijn in een uur tijd. Dus na een uur van 432.200 MHz naar 432.205 MHz of 432.195 MHz. In de praktijk blijkt dit helaas ook aardig te kloppen. Zo’n 1,5 KHz in 20 minuten. Fijn dat het klopt, alleen niet handig tijdens een contest als je zelf ook CQ wilt gaan roepen of via b.v. de ON4KST chat met een amateur op een specifieke frequentie af wilt spreken..
Wat te doen…. Om de transverter stabieler te krijgen kunnen een aantal dingen aangepast worden. Het beste zou een TCXO zijn maar als deze al te krijgen is voor deze frequentie (101.000 MHz) dan is dat een te dure oplossing. Dus dat moet anders. Als eerste een kristaloven plaatsen op het kristal om het kristal op constante temperatuur te houden dat voor minder drift zorgt. Daarnaast worden de kristallen er niet beter op na verloop van de jaren (de transverter is van het bouwjaar 1976, dus het kristal waarschijnlijk ook) dus ook een nieuw kristal is geen overbodige luxe. Verder kan het kristal samen met de kristaloven ingepakt worden met isolatie om de eigen warmte vast te houden en externe temperatuurwisselingen tegen te houden. Eigenlijk moet de hele oscillator ingepakt worden maar dat is niet heel makkelijk te doen. Daarvan zou dan ook de temperatuur constant gehouden moeten worden, zelfde als bij het kristal. Daarnaast moet ik ervoor zorgen dat de warmte vanuit de PA beter afgevoerd kan worden via de behuizing naar een te plaatsen koelprofiel.
Warmtehuishouding…. Om het koelprofiel te kunnen plaatsen, het kristal te kunnen vervangen en de andere wijzigingen door te kunnen voeren moet de hele transverter uit elkaar gehaald worden. Eerste het PA gedeelte eruit en daarna de print. Na een aantal keren ben ik er best handig in geworden. De behuizing en het koelprofiel heb ik afgevlakt en voorzien van een beetje koelpasta voor een beter warmtetransport. En de overgang van het PA ‘bakje’ naar de behuizing vlak gemaakt en ook voorzien van een beetje koelpasta. In de praktijk komt de transverter rechtop te staan, met het koelprofiel bovenaan. Het PA ‘bakje’ zit dan bovenin de transverter behuizing. Dus alle warmte zit bovenin en alle warmte gaat omhoog richting het koelprofiel. Eventueel kan ik nog een ventilator op het koelprofiel plaatsen maar lijkt mij niet direct nodig.
Het Kuhne kristal en kristaloven…. Het 5th overtone HC49 kristal van 101.000 MHz en de bijpassende QH40A precisie kristaloven heb ik gekocht bij Kuhne (DB6NT) in Duitsland. Na het plaatsen van het Kuhne kristal heb ik de print onder spanning gezet en er gebeurde niets. Geen signaal op 101.000 MHz, 202.000 MHz of 404.000 MHz. Zal het dan toch niet werken met dit kristal? Kuhne vertelde dat het met hun kristal gewoon moest werken maar wel de geringe kans bestond dat de componenten in de oscillator te veel verlopen konden zijn dat het kristal niet zou willen oscilleren. Gelukkig stuurden ze wel direct een nieuw kristal. Super service dus! Na ontvangst van het nieuwe kristal werkte het wel direct. Het eerste kristal was dus defect. Kan gebeuren. De kristaloven brengt het kristal op een constante temperatuur van 40 graden. Temperatuurschommelingen veroorzaken evenredige frequentieschommelingen bij het kristal. De kristaloven ga ik voeden met een +10 Volt 78L10 spanningsregelaar om variaties in de voedingsspanning op te vangen. De kristaloven en het kristal zijn aan elkaar bevestigd door middel van een stuk krimpslang.
Verdere aanpassing(en)…. Om de spanningsvoorziening van de oscillator stabieler te maken, heb ik de zenerdiode van 8,2 Volt met serieweerstand door een spanningsregelaar van +8 Volt (78L08) vervangen, eveneens om variaties in de voedingsspanning op te vangen.
Het kristal, de kristaloven en de 78L10 heb ik ingepakt met schuimachtig isolatiemateriaal en vastgezet met een tywrap. De 78L10 heb ik hiervoor tegen het kristal en de oven aangedrukt. Bovenop het pakketje komt nog een stuk isolatie te liggen dat wordt aangedrukt wanneer de deksel erop gaat. Eigenlijk zou ik de gehele oscillator in moeten pakken maar dit laat ik nog even zoals het nu is. Nagenoeg onmogelijk om de hele oscillator in te pakken en ook op een constante temperatuur te houden net als het kristal. De spoel van de LO ga ik waarschijnlijk nog wel inpakken maar dat doe ik later.
Nu eerst alles netjes weer in elkaar bouwen en dan testen wat het resultaat van alle wijzigingen is.
En nu testen…. Het resultaat mag er zijn….. waar het in oorspronkelijke toestand een drift had van 1,5 KHz na 20 minuten is dat nu terug gebracht naar 50 Hz na 20 minuten. Dus van 1500 Hz naar 50 Hz …. Voor SSB is dit een enorme vooruitgang. Alles klinkt nu ook beter, ruis is meer ‘smooth’ en de ontvangen stations klinken stukken beter en rustiger. Ook het baken in Scheveningen (PI7CIS op 432.416 MHz) is duidelijker te ontvangen (ongetwijfeld ook afhankelijk van de condities op dit moment). Voor FT8 is deze stabiliteit helaas nog steeds niet voldoende. Daarvoor heb ik echt een TCXO nodig. Al was FT8 het doel ook niet. Nu kan ik gewoon CQ roepen terwijl ik nagenoeg op dezelfde frequentie blijf of een sked kan regelen via de KST chat op een afgesproken frequentie.
Met speciale dank aan Lex PA1DRP voor het meedenken en de technische ondersteuning en Marc PD5ST voor het live testen!
